Ορθοδοντικός είναι ο ειδικός οδοντίατρος, ο οποίος έχει διετή τουλάχιστον εκπαίδευση σε ολοκληρωμένα μεταπτυχιακά προγράμματα πανεπιστημίων του εσωτερικού ή του εξωτερικού και απέκτησε τον τίτλο του ορθοδοντικού από το Υπουργείο Υγείας, μετά από εξετάσεις.

Όχι. Μόνο όσοι έχουν τον τίτλο του ορθοδοντικού από τους αρμόδιους φορείς του Υπουργείου Υγείας.

Γιατί τα ορθοδοντικά προβλήματα είναι πολύπλοκα και απαιτούν για την θεραπεία τους εξειδικευμένες γνώσεις μηχανοθεραπείας, αύξησης και διάγνωσης που μόνο ο ορθοδοντικός μπορεί κατά τεκμήριο να έχει.

Επειδή σε αυτή την ηλικία ο ορθοδοντκός μπορεί να εκτιμήσει το πρόβλημα και να προβεί σε προληπτική ή κατασταλτική θεραπεία εάν απαιτείται.

Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλλει από μερικούς μήνες μέχρι περίπου δύο χρόνια, ανάλογα με τη φύση και τη βαρύτητα του προβλήματος.

Στη διάρκεια της θεραπείας είναι δυνατόν να χρειαστούν εξαγωγές κάποιων παιδικών δοντιών, όταν αυτά παραμένουν περισσότερο από το φυσιολογικό για την ηλικία του παιδιού στο στόμα. Ωστόσο, είναι δυνατόν να εξαχθούν και μόνιμα δόντια, όταν διαπιστώνεται δυσαναλογία μεγέθους δοντιών και γνάθων ή όταν οι εξαγωγές επιβάλλονται από τη σκελετική διάπλαση του προσώπου, ώστε να εξασφαλιστεί η μακροχρόνια υγεία και η ελκυστική εμφάνιση ολόκληρου του στόματος και του προσώπου.

Ο χρόνος της εξαγωγής και το είδος των δοντιών που θα εξαχθούν ορίζονται μόνον από τον ορθοδοντικό, διότι είναι μια σοβαρότατη απόφαση, που απαιτεί μελέτη και βαθιά γνώση του προβλήματος.

Για κάθε πρόβλημα, ο ορθοδοντικός θα κρίνει ποιοι μηχανισμοί ή συνδυασμός αυτών θα το θεραπεύσει καλύτερα.Όμως, οι ακίνητοι μηχανισμοί στις διάφορες παραλλαγές τους εφαρμόζονται στην πλειονότητα των περιπτώσεων.

Μια ενόχληση μικρού βαθμού θεωρείται φυσιολογική και είναι αναμενόμενη κατά τα πρώτα 24ωρα μετά την τοποθέτηση ή την ενεργοποίησή των ορθοδοντικών μηχανισμών.

Τα ορθοδοντικά προβλήματα είναι δυνατόν να οφείλονται σε κληρονομικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες ή σε συνδυασμό των παραπάνω.

Κληρονομικοί παράγοντες είναι π.χ. το μέγεθος των δοντιών, το μέγεθος των γνάθων καθώς και οι σχέσεις μεταξύ τους. Ο κακός συνδυασμός των κληρονομικών χαρακτηριστικών από κάθε γονέα μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την εκδήλωση ορθοδοντικής ανωμαλίας (π.χ. το παιδί έχει κληρονομήσει μεγάλα δόντια από τον πατέρα και μικρές γνάθους από την μητέρα, και γι’ αυτό εμφανίζει συνωστισμό).

Περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι οι επιδράσεις του περιβάλλοντος, όπως οι μη φυσιολογικές βλαβερές συνήθειες.

Κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί για μια επιτυχή θεραπεία!

1. Μεγαλύτερη πιθανότητα αποφυγής εξαγωγής μονίμων δοντιών.
2. Καλύτερος έλεγχος των σκελετικών προβλημάτων δεδομένου ότι πριν από την εφηβεία ο ορθοδοντικός μπορεί να ελέγξει και να επηρεάσει τη σκελετική αύξηση.
3. Καλύτερη ανταπόκριση των ιστών στη θεραπεία.
4. Μεγαλύτερος βαθμός προσαρμογής των μικρών ασθενών στους μηχανισμούς και καλύτερη συνεργασία.
5. Πρακτικά ευκολότερη θεραπεία, λόγω λιγότερων υποχρεώσεων των παιδιών.
6. Τα μικρότερα παιδιά δεν ντρέπονται και γενικά δεν έχουν τις αναστολές των μεγαλυτέρων.
7. Όταν η θεραπεία αρχίζει νωρίς, στην εφηβεία έχει πια σχεδόν τελειώσει και οι έφηβοι έχουν αυξημένη αυτοπεποίθηση, λόγω της καλύτερης εμφάνισης του στόματος και του προσώπου γενικότερα.
8. Οι ενήλικες ασθενείς, στους οποίους ο σκελετός έχει πλέον διαμορφωθεί, οδηγούνται συχνότερα σε θεραπείες με εξαγωγές μονίμων δοντιών, ή όταν υπάρχουν σκελετικά προβλήματα απαιτείται ίσως και κάποια χειρουργική επέμβαση.

Η στοματική αναπνοή, ο θηλασμός του δακτύλου ή της γλώσσας, το δάγκωμα των νυχιών ή του χείλους ή ξένων αντικειμένων, η πρόωρη απώλεια παιδικών δοντιών, η μονόπλευρη μάσηση.

Ο θηλασμός του δακτύλου στα μικρά παιδιά, σταματά συνήθως στα 2-3 χρόνια. Ένα παιδί που συνεχίζει μετά από αυτήν την ηλικία ή ακόμη και στα σχολικά χρόνια να θηλάζει το δάκτυλό του, είναι δυνατόν να υποκρύπτει κάποια ανησυχία και ανασφάλεια, που μπορεί να οφείλεται σε ένα μικρότερο αδερφάκι, σε πολύωρη απουσία των γονέων από το σπίτι, ή τέλος σε αλλαγή σχολείου ή σπιτιού. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συμπαράσταση, η στοργή και ο φιλικός διάλογος είναι η καλύτερη βοήθεια για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα στη βάση του. Το μάλωμα και οι τιμωρίες είναι η χειρότερη οδός. Αντίθετα, η επιβράβευση του παιδιού κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς του ή κάποιο συμβολικό δωράκι, όταν καταφέρνει το στόχο του είναι η καλύτερη προσέγγιση. Εάν ο θηλασμός σταματήσει στα 2-3 χρόνια , είναι πιθανόν κάποιες ελαφρές βλάβες να αυτοδιορθωθούν, χωρίς άλλη παρέμβαση. Σε επίμονες καταστάσεις ο ορθοδοντικός μπορεί να υποστηρίξει τη προσπάθεια των γονέων με τους κατάλληλους μηχανισμούς, οπότε επιτυγχάνεται η διακοπή της έξης.

Μία ορθοδοντική θεραπεία περιλαμβάνει δύο στάδια: Αυτό της ενεργού θεραπείας και αυτό της συγκράτησης.
Κατά το στάδιο της ενεργού θεραπείας, επιτυγχάνεται το ίσιωμα των δοντιών με τους γνωστούς ορθοδοντικούς μηχανισμούς, που ο γιατρός ενεργοποιεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Κατά το στάδιο της συγκράτησης, επιτυγχάνεται η διατήρηση του αποτελέσματος. Ο ασθενής φορά τους ειδικούς συγκρατητικούς μηχανισμούς και επισκέπτεται το ιατρείο όταν ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο.
Και τα δύο στάδια είναι πολύ σημαντικά για ένα σωστό τελικό αποτέλεσμα.

Στη πρώτη επίσκεψη, οι γιατροί και το προσωπικό του ιατρείου καλωσορίζουν τον ασθενή και τον καταχωρούν στα αρχεία. Μετά από μια ευχάριστη παρουσίαση του ιατρείου και των υπηρεσιών του, ο γιατρός προβαίνει στη πρώτη εξέταση. Στη συνέχεια, στον ιδιαίτερο χώρο του γραφείου αναλύεται το πρόβλημά του και απαντώνται όλες οι απορίες των γονιών και του παιδιού. Αν δεν είναι εφικτό, δίδεται ένα κατ’ αρχήν σχέδιο θεραπείας και μια εκτίμηση του κόστους της. Αφού ο ασθενής αποφασίσει να συνεργαστεί με το ιατρείο μας, κλείνει τηλεφωνικά το δεύτερο ραντεβού.

Στη δεύτερη επίσκεψη, παίρνονται όλα τα απαραίτητα διαγνωστικά στοιχεία (ιστορικό, ακτινογραφίες, εκμαγεία, φωτογραφίες κτλ.), δίδονται οδηγίες στοματικής υγιεινής και δώρο ένα πλήρες σετ υγιεινής των δοντιών.

Στο τρίτο ραντεβού, παρουσιάζεται στο παιδί και στους γονείς το πλήρες σχέδιο θεραπείας και εφ’ όσον το αποδεχθούν τοποθετούνται τα πρώτα σιδεράκια, τα οποία ολοκληρώνονται στα επόμενα 1-2 ραντεβού. Μετά την τοποθέτηση όλων των μηχανισμών, ακολουθούν ανά τρεις ή τέσσερις συνήθως εβδομάδες τα ραντεβού μέχρι την ολοκλήρωση της ενεργού θεραπείας. Στα ραντεβού αυτά ο γιατρός ενεργοποιεί τους μηχανισμούς.

Η ορθοδοντική θεραπεία προσφέρει σημαντικά οφέλη τόσο στη στοματική υγεία όσο και στην εμφάνιση κάθε ασθενή. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι που αν και συμβαίνουν σπάνια, απαιτούν εγρήγορση από τον ορθοδοντικό και κατάλληλες ενέργειες από τον ασθενή, τόσο για την έγκαιρη διάγνωση όσο και για την αντιμετώπισή τους. Σε αυτούς τους κινδύνους, περιλαμβάνεται η πιθανότητα ανάπτυξης/επιδείνωσης περιοδοντικών προβλημάτων ή τερηδονικών βλαβών, σε περιπτώσεις που η καθαριότητα των δοντιών δεν είναι ικανοποιητική και η θεραπεία δεν γίνεται με τον κατάλληλο τρόπο. Στην κατηγορία των τερηδονικών βλαβών ανήκουν και οι λευκές κηλίδες, που μπορεί να εμφανιστούν στα δόντια κατά τη διάρκεια της θεραπείας και είναι συνήθως εμφανείς μετά την αφαίρεση των συσκευών σαν άσπροι λεκέδες στα δόντια. Ένας άλλος κίνδυνος, είναι η εξωτερική απορρόφηση του άκρου της ρίζας του δοντιού που συμβαίνει σε κάποιους ασθενείς κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, η έκταση του προβλήματος είναι ελάχιστη και δεν έχει καμία απολύτως συνέπεια για την υγεία των δοντιών. Αν και σπάνιοι λοιπόν, οι κίνδυνοι αυτοί είναι υπαρκτοί και απαιτούν την προσοχή μας και τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την αντιμετώπισή τους.

Η ορθοδοντική θεραπεία με ακίνητους ορθοδοντικούς μηχανισμούς (σιδεράκια) δεν επηρεάζει καθόλου την ομιλία, στις περιπτώσεις που οι μηχανισμοί τοποθετούνται στην εξωτερική πλευρά των δοντιών.

Σε περιπτώσεις που αντιμετωπίζονται με γλωσσική ορθοδοντική, διαταραχές της ομιλίας μπορεί να εμφανιστούν αρχικά και να διαρκέσουν 1 έως 3 μήνες. Στο διάστημα αυτό παρατηρείται σταδιακή βελτίωση, ενώ σε κάποιο ποσοστό ασθενών (μικρότερο από το 1/3) κάποιου βαθμού διαταραχή μπορεί να παραμείνει καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας. Ακόμη και σε αυτούς τους ασθενείς, μετά την αφαίρεση των ορθοδοντικών συσκευών η ομιλία επανέρχεται πλήρως άμεσα.

Όταν η θεραπεία γίνεται με κινητές ορθοδοντικές συσκευές (μασελάκια) αρχικά παρατηρείται κάποια διαταραχή στην ομιλία, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις επανέρχεται πλήρως εντός 1-2 ημερών.

Κατά τη θεραπεία με διαφανείς νάρθηκες, οι ασθενείς συνήθως αρχίζουν να μιλούν φυσιολογικά μέσα σε μερικές ώρες από την τοποθέτηση του πρώτου νάρθηκα.

Η επιτυχία της θεραπείας προϋποθέτει έναν ειδικό ορθοδοντικό και ένα συνεπή ασθενή. Ο ασθενής είναι συνεπής , όταν ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του ορθοδοντικού, προσέχει και δεν καταστρέφει τους ορθοδοντικούς μηχανισμούς με τη χρήση σκληρών τροφών που τους «σπάνε», τηρεί τα ραντεβού του, επισκέπτεται τον οδοντίατρο τακτικά και φροντίζει να έχει τέλεια στοματική υγιεινή. Επίσης, όταν προσέχει η διατροφή του να είναι υγιεινή (γάλα, κρέας, φρούτα, λαχανικά κ.τ.λ.), αποφεύγει τα γλυκά, τις καραμέλες, τα έτοιμα φαγητά γρήγορης εστίασης καθώς και τις κακές συνήθειες όπως το δάγκωμα των νυχιών, των μολυβιών και γενικά ξένων σωμάτων. Τέλος, όταν μετά την αφαίρεση των μηχανισμών φορά με συνέπεια  τους συγκρατητικούς μηχανισμούς για να αποφύγει πιθανές υποτροπές.

Το κόστος μιας ορθοδοντικής θεραπείας ποικίλει ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη πολυπλοκότητα του  προβλήματος, καθώς επίσης και με το είδος των μηχανισμών που θα επιλεγούν για τη θεραπεία. Σε κάθε περίπτωση, το τελικό κόστος  της θεραπείας προσδιορίζεται από τη πρώτη επίσκεψη, (χωρίς να υπάρχουν δυσάρεστες ‘εκπλήξεις’ μέχρι την ολοκλήρωσή της). Επίσης, η αποπληρωμή του συμφωνηθέντος ποσού γίνεται σταδιακά με τις μηνιαίες επισκέψεις του ασθενούς.